چنان‌که هفته‌های پیشین در همین ستون یادآوری کرده‌ام و از چشم‌اندازهای مختلف به مسئله توافق‌نامه صلح با طالبان از یک‌سو و نیز توافق‌های میان دکتر عبدالله و اشرف غنی از سوی دیگر پرداخته‌ام، هیچ چشم‌انداز مثبتی در هیچ طرفی دیده نمی‌شود. این رویه سبب شده تا با تشدید همه‌گیری کرونا در سرتاسر افغانستان، اوضاع بسیار وخیم و پیچیده‌تر از آنچه در رسانه‌ها بدان پرداخته می‌شود، باشد.

هر روز آمار درگیری‌ها و کشته و زخمی‌ها افزایش یافته و تلفات واقعی کرونا نیز شدت می‌گیرد. در این بین، عموم ادارات برای کنترل بیماری تعطیل شده‌اند، اما این سیاست‌ها منجر به بهبودی اوضاع نشده است. به‌طور مثال از جنوب و به‌طور خاص از استان قندهار خبر می‌رسد، عموم دانش‌آموزانی که به منظور پیشگیری از گسترش ویروس کرونا مدارسشان تعطیل شده است، برای کار به مزارع تریاک برده شده و هر روز هم بر شمار آنان افزوده می‌شود. در رسانه‌های مجازی پیام‌ها و تصاویری از اوضاع آشفته برخی کارمندان دولت از جمله معلمی درخواست به اشتراک گذاشته شده که با نوزادی در بغل مشغول گدایی است و... مواردی از این دست این روزها بسیارند.

اگرچه باید در اتفاقات اینچنینی هر ملتی از دولت مرکزی خود انتظار کمک و مساعدت مؤثر داشته باشد، اما در افغانستان عملاً راه تأمین و حتی توزیع مناسب این کمک‌ها مسدود است. افغانستان کشوری است که در دو دهه گذشته و پس از عبور از جنگ‌های خانمانسوز و مرگ بار، دولتی ضعیف را تجربه کرده که همواره در حال جنگ با مخالفان بوده و بودجه اصلی آن وابسته به کمک‌های دیگر ممالک و به‌طور خاص آمریکا و کشورهای عضو ناتو است.

در این اوضاع که آمریکا و ممالک غربی خود اوضاع آشفته‌ای دارند و حتی توان کمک به برخی از شرکای خود نظیر ایتالیا و اسپانیا را ندارند، روشن است که با بهانه‌های مختلف از کمک به کابل شانه خالی کنند. به‌طور مثال به‌تازگی آمریکا به بهانه اینکه رهبران این کشور برای حکومت همه شمول به توافق نمی‌رسند، یک میلیارد دلار از کمک‌های وعده داده شده خود را قطع کرد. رفتاری که به شدت در اوضاع اقتصادی فعلی، دولت را دچار مشکل می‌کند.

در همین حال طالبان هر روز دکل‌های برق فشار قوی را در مسیر شمال به کابل منفجر کرده و سبب قطع طولانی و مکرر برق در پایتخت و دیگر استان‌ها می‌شود. جز آن شرکت برق افغانستان آن قدر بدهی‌هایش به کشور اصلی صادرکننده برق یعنی ازبکستان زیاد شده است که هر روز از سوی تاشکند هشدار قطع شدن کامل تمام خطوط برق را دریافت می‌کند.

بیش از ۵۰ درصد کارخانه‌ها عملاً تعطیل شده‌اند و در صورت ادامه این روند، اقتصاد کشور در آستانه یک فروپاشی کامل قرار خواهد گرفت. نظر به آنچه در سطور بالاتر درباره عملکرد آمریکا در این دوره در افغانستان آمد؛ «ان. بی. سی. نیوز» هم به نقل از دو مقام ارشد فعلی آمریکا و یک مقام مهم پیشین، خبر می‌دهد ترامپ به تازگی از مشاوران نظامی‌اش خواسته تا جهت جلوگیری از شیوع بیشتر کرونا در ارتش این کشور، تمام نیروهای آمریکایی را از افغانستان خارج کنند. این رفتار در صورت صحت خلاف قراردادهای هر کشور در زمینه همکاری‌های نظامی است و می‌تواند یا نشان از استیصال کاخ سفید در این کشور و پایان دادن به حضورش در آنجا باشد و یا می‌تواند یک تهدید برای دو سوی منازعه ریاست جمهوری یعنی آقای عبدالله و غنی باشد تا هر چه سریع‌تر توافقی را میان خود نهایی کنند؛ چیزی که ناظران در نیل به آن خوشبین نیستند. کابل روزهای سختی پیش رو دارد.